Nie ulega wątpliwości, że sprawy z zakresu kredytów frankowych nie zawsze bywają takie same. O ile oczywistym jest, że należy rozróżnić kredyty indeksowane od kredytów denominowanych, czy też odmiennie skonstruować żądania pozwu w przypadku całkowitej spłaty kredytu, a inaczej, gdy kredyt frankowy nadal jest spłacany, to często pojawiającym się zagadnieniem jest wpływ zawieranych z bankiem aneksów do umowy kredytu frankowego, czy też ugód zawartych jeszcze podczas trwania umowy kredytu.
Klienci często w umowach z bankiem, podpisują również aneksy do takich umów. Często są to krótkie dokumenty, dotyczące takich kwestii jak np. możliwości spłaty kredytu bezpośrednio w walucie obcej, czy też zwolnienia jednego ze współkredytobiorców z zobowiązania. Zdarza się jednak, iż jednym z zapisów takiego aneksu jest potwierdzenie przez strony wysokości aktualnego zadłużenia (w walucie CHF). Inną sytuacją, która mogła wymagać podpisywania przed kredytobiorcę i bank dodatkowych dokumentów była trudna sytuacja kredytobiorcy i próba restrukturyzacji zadłużenia, czy też ustalenie nowego harmonogramu spłat. Przy podpisywaniu tego rodzaju ugody strony również potwierdzały aktualną wysokość zadłużenia.
Reasumując powyższe, wysuwa się pytanie, czy zawarcie – jeszcze w trakcie spłacania kredytu frankowego – aneksu lub ugody z bankiem, w którym to dokumencie kredytobiorca wprost potwierdził istnienie i wysokość swojego długu, uniemożliwia późniejsze kwestionowanie zapisów umowy kredytu, a także wywodzenie roszczeń przed sądem przeciwko bankowi?
Innymi słowy, czy umowa kredytowa – pomimo, iż znajdują się w niej klauzule abuzywne – może być uznana za niepodważalną, a tym samym jej niedozwolone zapisy pozostaną w mocy tylko dlatego, że kredytobiorca następczo potwierdził istnienie i wielkość swojego zobowiązania.
Z odpowiedzią na postawione powyżej pytanie możemy odnaleźć w orzecznictwie polskich sądów, m.in. Sąd Apelacyjny w Białymstoku, I Wydział Cywilny w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 stycznia 2022r. o sygn. akt: I ACa 256/21 wprost wskazał:
„Nie można bowiem w drodze ugody konwalidować nieważnej od początku czynności prawnej chyba, że powód udzieliłby następczo w pełni świadomej i wolnej zgody na postanowienia abuzywne i w ten sposób przywróciłby im skuteczność z mocą wsteczną (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r., III CZP 6/21). Takiej natomiast zgody powód nie wyraził.”
Sąd odwoławczy przyznał rację ustaleniom sądu I Instancji, stosownie do których: „zawarta pomiędzy stronami ugoda jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego nie wykreowała ważnego stosunku cywilnoprawnego, ani też nie nie sanowała wadliwej czynności prawnej”.
Należy przy tym zaznaczyć, że powyższe orzeczenie sądowe nie będzie wiązało innych sądów powszechnych, nawet mimo podobnego stanu faktycznego. Dzięki jednak swojej kompleksowości i przejrzystej argumentacji prawniczej, stanowi swego rodzaju dyrektywę postępowania, która może być pomocna przy właściwym formułowaniu pozwu frankowego i odparcia kontraargumentów banku.
Autor: adw. Dominik Pindor
